सुकरात
सुक्रेटस,(Socrates)
पश्चिमी इतिहासका एक अत्यन्त प्रभावशाली दार्शनिक, लगभग ४७० ईसापूर्व एथेन्स, ग्रीसमा जन्मिएका थिए। उनले कुनै लिखित कृतिहरू नराखे पनि उनका विचार र विधिहरू मुख्यतया उनका शिष्यहरू, विशेष गरी प्लेटो र जेनोफोन, द्वारा संरक्षित छन्।
सुक्रेटस आफ्नो नैतिकता र ज्ञानशास्त्रमा योगदानको लागि प्रख्यात छन्, र सोक्रेटिक विधि (Socratic Method) को प्रवर्तक हुन्, जसले प्रश्नहरूको माध्यमबाट आलोचनात्मक सोचलाई प्रोत्साहन गर्दछ र विचारहरूलाई प्रकट गर्दछ। उनले यो विश्वास गरे कि बुद्धिमत्ता आफ्नै अज्ञानलाई स्वीकार गर्नबाट सुरु हुन्छ, र यो कथनले प्रख्यात छ, “मलाई थाहा छ कि म केही पनि जान्दिनँ।” यो दृष्टिकोणले अरूलाई आफ्ना विश्वासहरूको परीक्षण गर्न मद्दत गर्यो र आत्म-चिन्तनको माध्यमबाट गहिरो बुझाइमा पुगायो।
सुक्रेटसको नैतिकता र सद्गुणप्रतिको जोड, विशेष गरी उनको विश्वास कि एक राम्रो जीवन आत्म-परीक्षण र सत्यको खोजीमा समर्पित हुनुपर्छ, यसले उनलाई छुट्टै बनायो। उनी त्यतिबेला एथेन्सको नैतिक र राजनीतिक वातावरणका आलोचक थिए, जसले अन्ततः उनलाई ३९९ ईसापूर्वमा युवा बिगार्ने र धार्मिक नास्तिकताको आरोपमा मुद्दा चलाएर मृत्युदण्ड दिइयो।
उनको मृत्यु विषालु हेमलक (Hemlock) खाएर भएको थियो, जुन आफ्नो सिद्धान्तहरू प्रति सत्य रहने महत्त्वलाई शक्तिशाली रूपमा व्यक्त गर्दछ, विरोधको सामना गर्दा पनि। सुक्रेटसको जीवन र शिक्षाले दार्शनिक सोचलाई प्रेरणा दिन्छ र पश्चिमी दर्शनशास्त्र र आधुनिक बौद्धिक अन्वेषणको आधारस्तम्भ बनेको छ।
१०/१०/२०२४