सन्त अगस्टिन (Saint Augustine) को परिचय
सन्त अगस्टिन (354-430 ईस्वी) क्रिश्चियन धर्मका एक महान दार्शनिक, धर्मशास्त्री, र लेखक थिए। उनीलाई क्रिश्चियन धर्मको प्रारम्भिक युगका सबैभन्दा प्रभावशाली व्यक्तित्वहरूमध्ये एक मानिन्छ। अगस्टिनको विचारधारा पश्चिमी क्रिश्चियन दर्शन र थियोलोजीको आधार बनेको छ। उनले “Confessions” र “The City of God” जस्ता प्रसिद्ध कृतिहरू लेखेका छन्।
सन्त अगस्टिनका प्रमुख दर्शनहरू (Philosophies of Augustine)
-
ईश्वरको प्रेम र मानवको प्रेम (Love of God vs Love of Self)
अगस्टिनका अनुसार मानिसहरूको जीवन दुई प्रकारको प्रेममा आधारित हुन्छ:- ईश्वरप्रतिको प्रेम (Amor Dei): यो मानिसलाई ईश्वरको नजिक लाने मार्ग हो।
- आफ्नो प्रेम (Amor Sui): यो स्वार्थी जीवनको प्रतीक हो र पापको स्रोत मानिन्छ।
-
मूल पाप (Original Sin)
अगस्टिनले मानिसहरू जन्मजात पापी हुने धारणा अघि सारे। उनका अनुसार आदिम जोडी (एडम र ईभ) को पापको असर सम्पूर्ण मानवजातिमा परेको छ। यो पाप केवल ईश्वरको कृपाबाट मात्र मेट्न सकिन्छ। -
समय र ईश्वरको कालातीतता (Time and Eternity)
अगस्टिनले समयलाई मानव अनुभवको हिस्सा भनेका छन्। उनका अनुसार ईश्वरको अस्तित्व समयभन्दा पर (eternity) मा हुन्छ। -
आत्मा र शरीर (Soul and Body)
उनले आत्मालाई शरीरभन्दा उच्च मान्थे। आत्मा ईश्वरसँग सम्पर्क स्थापित गर्न सक्षम हुन्छ भने शरीर सांसारिक तृष्णामा अल्झन्छ। -
विश्वास र तर्क (Faith and Reason)
अगस्टिनका अनुसार विश्वास र तर्क एकअर्काका पूरक हुन्। सत्यको खोजी तर्कबाट गर्न सकिन्छ तर ईश्वरप्रति विश्वास आवश्यक छ। -
स्वतन्त्र इच्छा (Free Will)
अगस्टिनले मानिसलाई स्वतन्त्र इच्छा (Free Will) प्राप्त भएको बताएका छन्। मानिसले आफ्नो जीवनमा सही वा गलत निर्णय लिन सक्छ। -
दुई राज्यको सिद्धान्त (Two Cities Theory)
- City of God (ईश्वरको राज्य): यो धार्मिक, शुद्ध र आध्यात्मिक संसार हो।
- City of Man (मानवको राज्य): यो सांसारिक, पापी र अस्थायी संसार हो।
सन्त अगस्टिनको दर्शनले केवल क्रिश्चियन धर्ममा मात्र नभई पश्चिमी दर्शन र राजनीति, धर्मशास्त्र, र साहित्यमा पनि गहिरो प्रभाव पारेको छ।
०२ / १० / २०२४