मेरी सानी बैनी झुमा र म बाहिर खेली रहेकै बेलामा टुप्लुक्क जिम्माल भिनाजु आइ पुग्नु भयो । साथमा वहांको भाइ पनि आउनु भएको थियो । जिम्मालको सेतो अग्लो घोडा हेर्न गाउ भरिका केटा केटि जम्मा भयौ । नजिक नजाओ है । घोडाले हात्तीले हान्ला भनेर बा ले हकार्नु भयो । जिम्माल भिनाजुले हाम्री कान्छा बा कि छोरी हिमा दिदीलाई बिहे गर्नु भएको थियो । दिदि माइत प्राय माइत आउदा हाम्रो घर आउनु हुन्थ्यो । तर भिनाजु कहिल्यै आएको थाहा थिएन मलाइ ।
बा ले बोलाएर भिनाजु हरुलाई ढोग गर भन्नु भयो । छोरी मान्छेले खुट्टामा ढोग्न हुन्न नमस्ते गर्न पर्छ भन्नु हुन्थ्यो बा ले । तै भएर मैले र बैनी ले हात जोडेर नमस्ते भिनाजु भन्यौ । जिम्माल भिनाजुले नजिकै बोलाएर गालामा मुसारेर नमस्ते फर्काउदै जाउ खेल भनेर पठाउनु भयो । हामि बा र भिनाजुहरु भएको ठाउबाट अलि टाढा गएर खेल्न थाल्यो । अब बा र भिनाजुहरुमा के कुरा भयो हामीले सुन्दा पनि सुनेनौ । लामै समयसम्म खुसुर फुसुर चलेको थियो । साँझको भात भान्छा हाम्रै घरमा हुने भयो ।
आमाले भान्छातिर पकाउन थाल्नु भयो । मलाइ त पकाउन आउदैन थियो । भान्छामा छुन जान पनि पाइन्थेन । बिहे नभएकी छोरीले पकाएको खान हुदैन, भन्नु हुन्थ्यो आमाले । हाम्रै घरमा भात भान्छ गरेपछि दुवै भिनाजु कान्छा बा को घरमा सुत्न जानु भयो । मेरी बैनी झुमा जम्मा सात बर्ष कि मात्रै भैकी थिइन् । म उ भन्दा दुइ बर्षले जेठी थिए । बिहान हामीले भिनाजुलाई देखेनौ । पक्कै घर फर्कनु भए होला । घोडा पनि घर अगाडी थिएन । बा आमा अनुहार भने त्यति खुशी देखिनु भएको थिएन । झुमाको लागि त ठिकै हो ! तर साहिली छोरी जुनालाइ भने मलाइ चित्त बुझेको छैन भन्दै हुनुहुन्थ्यो, आमासंग बा ले । तर त्यो कुरो के भनेको भन्ने कुरा मैले बुझ्ने कुरै थिएन ।
हाम्रा घरमा पुजा हुने भयो भनेर गाउ भरि सुपारीका टुक्राखुशीले उफ्रिदै सबै घरमा निम्ता बाडेर आयौ, हामि दिदि बहिनी । पुजा हुँदा कन्ये भनेर हाम्ले पनि दक्षिणा पाउछौ । सके पुजामा नयाँ घागर पनि बा ले किनिदिनु होला ? साच्चै हामी दिदि बहिनी फुरुक्क भएका थियौ । एक हप्ता नबित्दै पुजा थियो हाम्रो घरमा । भिनाजु र वहाको भाइ आउनु भयो । अर्कै गाउबाट दश पन्द्र जना जति मान्छे आए, एउटा केटोलाइ माला लगाई पुजामा लगेर बसाले । अनि पुजाको लागि दुइवटा जग्ये बनाएका थिए । हामी दुइ बहिनि फुर फुर गरेर खुशी नाचेका थियौ । घरमा सेल पुरी हलुवा पाकेका थिए । गाउबाट दुध जमा गरेर खिर, तरकारी पकाउन हाम्रा सबै काका काकी दाइहरु लाग्नु भएको थियो । बा आमाले हामि दुइ बैनीलाई बिहान देखि कतै बाहिर निस्कन दिनु भएन । नुवाई धुवाई गराएर नयाँ चोली र घाघर लगाई दिनु भयो । कपाल कोरी बाटी गराएर रातो डोरि बाटी दिनु भयो । हामि खेल्न जान्छौ नि आमा भन्दा आमाले बाहिर जान दिनु भएन । आमाले भन्नु भयो । आज तिमीलाई जग्यमा राखेर पुजा गर्ने हो । बाहिर कतै निस्कन हुन्न भन्दै बाहिर निस्कन दिनु भएन । हाम्लाई त पुजा नै भन्ने थाहा थियो । गाउका ठुला आइमाइहरुले पुजा हैन क्या जुनाको बिहे भन्दै थिए ।
त्यस्तो कुरा हाम्लाई के थाहा ? टाला टुलीको बिहे हाम्ले कति खेलियो ! दुलाहा भन्ने नभईकन कसरी बिहे हुन्छ । हामीले बाख्रा चराउन जादा कति पटक रामुसंग दुलही बनेर खेलेकी थिए । दुलाहा बन्न रामु त आउला नि ? खै त उसलाई देख्दिन ! त्यसै भनेका हुन, हाम्लाई जिस्काएका होलान है बहिनि भनेर भने, झन बहिनीलाई के थाहा ? उ त केहि बोलिन । पण्डित आए दुइटा जग्यलाइ बिचबाट कपडाले छेकेर छुट्टा छुट्टै बनाए । कि त्यसो गरेका होलान एकै ठाउमा दुइ दिदि बहिनि बसेरै पुजा गरे भै हाल्थ्यो भने बा लाइ । बा ले भन्नु भयो । एकै जग्यमा दुइ बहिनिले सङ्गै पुजा गर्न मिल्दैन भनेका रे पुरेतले ।
एकातिर बहिनि झुमालाई लगेर राखे पुजा शुरु भयो । एउटा सानो केटो झुमा भएको जग्यमा लगेर बसाले,मैले त उसलाई पुरेतको छोरो होला भनेकी थिए । अर्कोतिर मलाइ बसालेर के के पुजा गर्न लगाए । अनि रातो पछौरिले टाउको ढाकेर मुख पनि नदेखाई पुजा गर्न लगाए । यो कस्तो खाले पुजा रहेछ । मुखै ढाक्न पर्ने । मलाइ त गारो भयो भन्दै हटाए । छेउमै भिनाजुको भाइ बस्नु भएको रहेछ । पुजा नसक्कीन्जेल यस्तै गर्न पर्छ । सक्किएपछि खेलौली नी साली भन्नु भयो । राति अबेर सम्म पनि पुजा भ्याइएन । ल ल नयाँ कपडा फेरेर सिन्दुर हाल्ने समय भयो भनेर पुरेत कराए । के भनेको होला भनेर अच्चम्म परे । घरमा एक जोडी मात्रै घागर चोली थियो । फेरी नया कपडा कसरि घरमा आयो । मैले केहि ठम्याउन सकिन ।
कपडा फ़ेराएर मलाइ जग्यमा बसाले, पुरेतले ल ल सिन्दुर हाल्न पर्यो भने अनि भिनाजुका भाइले मेरो टाउकोमा रातो टिकाको धुलो दल्दिनु भयो । पुजा सकिएपछि टिका लगाउन पर्छ नि । भन्दै हातमा केहि पैसा पनि राख्दिनु भयो । निदले भुतुक्कै भैकी थिए, कतिखेर पुजा सकिएला र, सुत्न पाउला जस्तो लागेको थियो मलाइ । आधा निद्रा त जग्यमा पुगे सकेको थियो । जिउ भारि भो आमा भन्दै रुन मन लाग्यो । यस्तो गारो पुजामा म कहिल्यै बस्दिन आमा मलाइ, नया कपडा पनि चाहिन्न । पैसा पनि चाहिन्न भन्दै कराए । अब सक्की सक्यो। भनेर हामि दुवै बहिनि लाइ सुत्न घरभित्र हिमा दिदीले लिएर जानु भयो । दिदि पनि हामि संगै सुत्नु भयो । त्यो रात ।
*****