ब्लड प्रेसरको चमत्कारी जरीबुटी सर्पगन्धा ? सर्पगन्धा घनवटी सर्पगन्धबाट व्युत्पन्न आयुर्वेदिक औषधि हो, यो फूल फुल्ने बिरुवा हो यसको बोटानिकल नाम Rauvolfia serpentina हो ।संस्कृतमा, सर्पगन्धले बिरुवाको जरा घुमेको र सर्प जस्तो भएकोले सर्पको रुटलाई बुझाउँछ। यो बिरुवा को जरा लोक र जनजाति चिकित्सामा प्रयोग गरिन्छ। केमिकल कम्पोजिसन Rauvolfia serpentina contains dozens of alkaloids of the indole alkaloid family, including ajmaline, ajmalicine, reserpine, and serpentine, जस्ता केहि मात्रामा केमिकल सर्पगन्धबाट उत्पादित यौगिक हुन्छ, जसले शरीरमा फाइदा र नोक्सान प्रभाव पार्न सक्छ | आयुर्वेद अनुसार सर्पगन्धा एक चमत्कारी जडिबुटी मानिन्छ | आजको दुनियामा उच्च रक्तचाप नभएको मान्छे कमै हुन्छन | तुरुन्त उच्च रक्तचाप कम गर्न सक्ने शक्तिशाली जरिबुटीमा सर्पगन्धा पर्दछ | यस बाहेक दम, र अनिद्रा, र छालाको संक्रमण निको पार्न पनि प्रयोग गरेको पाइन्छ | साथै मानसिक तथा मृगी रोगमा पनि यसको प्रयोग गरेको पाइन्छ | आयुर्वेदिय बजार डाबर, बैधनाथले सर्पगंधावती, सर्पगंधा टेवलेट र पाउडर समेत बिक्रिगरेका छन् सर्पगन्धमा शरीरमा कमजोर पित्त दोषलाई उत्तेजित गर्दा, बढेको वात र कफ दोषहरूलाई शान्त पार्ने बलियो क्षमता छ, यसरी त्रिदोषिक सन्तुलनलाई राख्न मद्दत गर्दछ। स्वाभाविक रूपमा तीतो स्वादको साथ, अर्थात् तिक्त रस, यो जरामा सुख्खा गुण वा रुक्क्ष गुण छ, उष्ना वीर्य, जसको अर्थ गर्मी उत्पन्न गर्ने गुण हो। सर्पगन्धाले पाचनपछि तीखो तिखो स्वाद र शक्तिशाली औषधीय गुणहरू जस्तै anti-hypertensive, sedative/tranquilising, anxiolytic (reducing anxiety), antimicrobial and anti-inflammatory | For Hypertension: 250 mg – 2 g per day is the maximum dose. For Insomnia: 250 mg – 1 g per day is the maximum dose. Sarpagandha is also beneficial for resolving many health anomalies including asthma, diabetes, dysentery, epilepsy and anxiety. People use Indian snakeroot for high blood pressure, anxiety, constipation, malaria, insomnia, and many other conditions, but there is no good scientific evidence to support these uses. Side effects : गर्भवती महिला र दुध ख्याउने महिलाले यो खानु हुदैन । रक्त छाप कम गर्नुको साथै मुटुको धडकन कम गराउन सक्छ | लामो समयसम्म प्रयोग गरे डिप्रेसन गराउन सक्छ |