हर्दि (turmeric):
हर्दि अर्थात बेसार वा हल्दी लाइ अंग्रेजीमा (turmeric) भनिन्छ । हर्दि अर्थात बेसार (turmeric) भनिन्छ । यसको स्वाद टर्रो हुन्छ । बेसार भन्ने बित्तिकै तरकारीमा हाल्ने मसाला मुख्य मसाला मध्ये एक हो भन्ने बुझिन्छ । बेसार नहालेको तरकारी हेर्दा नमिठो जस्तो लाग्छ । बेसार्ले मात्रै मिठो बनाउने पनि होइन । तर यो मिसाएपछि हेर्दा पनि मिठो नै होला भन्ने लाग्दछ । बेसार खानामा मिसाउने मसाला मात्रै हो पहेलो बनाउन प्रयोग गरिएको हो भन्ने हो भने बेसार माथि अन्याय गरेको ठहरिन्छ । एसियन मुलुकका खानामा यो नभइ हुन्न भने पनि हुन्छ । बेसार जमिन मुनि फल्ने फल हो अथवा जरा नै हो ।
Scientific name :
Kingdom: plantae
Class:zingiberales
Family : zingiberaceae
Genus: Curcuma
Species: curcuma longa
Source: wikipedia
एक टेबल स्पुन चम्चा बेसारमा यी तत्व पाउन सकिन्छ
- 29 calories
- 0.91 grams (g) of protein
- 0.31 g of fat
- 6.31 g of carbohydrates
- 2.1 g of fiber
- 0.3 g of sugar
यी बाहेक अन्य भिटामिन, मिनरल
Minerals
Amounts Per Selected Serving
%DV
Calcium 12.4 Mg 1%
Iron 2.8mg 16%
Magnesium 13.0 mg 3%
Phosphorus 18.1mg 2%
Potassium 170mg 5%
Sodium 2.6 mg 0%
Zinc 0.3mg 2%
Copper 0.0 mg 2%
Manganese 0.5mg 26%
Selenium 0.3 mcg 0%
Fluoride
~
औषधि गुण
१. Anti Inflammation तत्व भएकाले दुखाइलाइ कम गर्न मद्दत गर्दछ । क्यान्सर उपचारको क्रममा सुन्निएकोलाइ समेत कम गर्दछ ।
२. बिशेस गरेर वाथ osteoarthritis हुदा खाइन्छ । The foundation suggests taking turmeric capsules of 400 to 600 milligrams (mg) up to three times per day for inflammation relief.
३. सर्दी, चिसो, खासी एलेर्जी भएको र यसको कारणले ज्वरो आएको बेला बेसारले सन्चो गराउदछ ।
४. डिप्रेसन एञ्जाइटिमा समेत यो प्रयोग गरिन्छ ।
५. कोलेस्टर कम गर्न मदत गर्दछ ।
६. कलेजोको रोगलाई समेत फाइदा गर्दछ । fatty liver भएको मानिसलाई बोसो बढन रोक्न मद्दत गर्दछ । तर कलेजो रोग लागि सकेको मान्छेले बेसार झन् बिगार्छ ।
७. बेसार खाने मान्छेलाई Alzheimer disease र Stomach ulcers
फाइदा हुने बताइन्छ ।
८. बेसारले रगतलाई पातलो बनाउन मदत गर्छ ।
९ . बेसारलाइ antibiotic को रुपमा हेरिन्छ । घांटी दुख्दा बेसार नुन पानीले कुल्ला गरेर सन्चो हुन्छ ।
१०। बेसारको लेप लगाएमा छालाको रोग घाउ संच हुन्छ ।
११. ब्लड सुगर कम गर्न मद्दत गर्दछ ।
साइड इफेक्स :
१. औषधी कै रुपमा खाने हो भने दैनिक ३ ग्राम भन्दा धेरै र लगातार ३ महिना भन्दा बढी खानु हुदैन । तर तरकारीमा राखिने बेसारले भने त्यति असर गर्दैन । धेरै खाए झाडा पखाला लाग्न सक्छ ।
२. गर्भवती महिलाले साधारणतया खानामा राखिएको बेसारले हानि गर्दैन तर औषधिको रुपमा नै खान हुदै हानि गर्न सक्दछ ।
३. पित्त थैलीमा स्टोन छ भने बेसार नखानु होला । यसले बाइल रोक्दछ ।
४. बेसारले रगतलाई पातलो बनाउन मदत गर्छ । platelet कम भएकोले औषधिको रुपमा नखानु होला ।
५. Fatty liver भएकोलाई राम्रो गर्दछ तर कलेजोको रोग लागि सकेको मान्छेलाइ बेसार झन् बिगार्छ ।
६. बेसारको अत्यधिक प्रयोगले पुरुषको fertility लाइ घटाउछ ।
०३/१४/२०२२